A POLÍTICA MEDIOAMBIENTAL DA UNIÓN EUROPEA

A política de Medio Ambiente é un dos ámbitos de actuación da Comunidade Europea (de agora en adiante CE) máis exitoso. Non obstante, é a área co porcentaxe máis elevado de incumprimiento de lexislación comunitaria.

Destacan catro ámbitos de actuación prioritaria: o cambio climático, a natureza e a biodiversidade, o medio ambiente e a saúde e a xestión dos recursos naturais e os residuos. Os principios de cautela e de «quen contamina, paga» guían a política ambiental da UE, a cal dispón, por outra banda, de numerosos instrumentos (institucionais, financeiros ou de xestión) para aplicar unha política eficaz. A participación dos cidadáns tamén constitúe un elemento crave desta política.

DESENVOLVEMENTO SOSTIBLE

De acordo coa definición tradicional, o desenvolvemento sostible é un tipo de desenvolvemento que responde as necesidades do presente sen pór en perigo a capacidade das xeracións futuras de responder ás súas, o que significa, noutras palabras, procurar que o crecemento actual non poña en risco as posibilidades de crecemento das xeracións futuras. O desenvolvemento sustentable consta de tres vertentes, a económica, a social e a ambiental, que deben abordarse politicamente de forma equilibrada.

Os instrumentos empregados para o desenvolvemento sostible son:

- Indicadores ambientais Estratexia para o uso sustentable dos recursos naturais
- Estratexia sobre a prevención e a reciclaxe de residuos
- Plan de actuación a favor das tecnoloxías ambientais
- Programa marco para a innovación e a competitividade (2007-2013)
- Programa para as pequenas e medianas empresas limpas e competitivas
- Fomento da responsabilidade social das empresas
- Axenda por un turismo europeo sustentable e competitivo
- Fondo mundial para a eficiencia enerxética e as enerxías renovables


LOITA CONTRA O CAMBIO CLIMÁTICO
O cambio climático é un dos maiores desafíos a que deberá responder a humanidade nos próximos anos. Incremento das temperaturas, desxeo dos glaciares, multiplicación das secas e das inundacións: todo apunta a que o cambio climático ha comezado. Os riscos son inmensos para o planeta e as xeracións futuras, o que nos obriga a actuar de forma urxente. A Unión Europea leva varios anos comprometida nesta loita, tanto a escala europea como internacional, que figura entre as prioridades do seu programa e queda reflectida na súa política climática. Ademais, integrou o control dos gases de efecto invernadoiro no conxunto dos seus ámbitos de actuación para alcanzar os seguintes obxectivos: consumir de forma máis racional unha enerxía menos contaminante, dispor de medios de transporte máis limpos e equilibrados, responsabilizar ás empresas sen pór en perigo a súa competitividade, obrar por que a ordenación territorial e a agricultura estean ao servizo do medio ambiente e crear unha contorna favorable para a investigación e a innovación.

- A política climática comunitaria
- Unha enerxía menos contaminante e máis eficiente
- Medios de transporte máis limpos e equilibrados
- Empresas responsabilizadas e competitivas
- A agricultura e a ordenación territorial ao servizo do medio ambiente
- Un marco adaptado para a innovación

XESTIÓN DE RESIDUOS
Cada ano prodúcense case dous mil millóns de toneladas de residuos nos Estados membros, incluídos residuos especialmente perigosos, e esta cifra non deixa de aumentar. O almacenamento destes residuos non é unha solución sustentable e a súa destrución non resulta satisfactoria debido aos refugallos que se producen como derivados e aos residuos moi concentrados e contaminantes. A mellor solución segue consistindo en previr a produción de residuos e en reintroducirlos no ciclo de produción mediante a reciclaxe dos seus compoñentes cando existan solucións sustentables desde os puntos de vista ecolóxico e económico.

- Directiva marco relativa aos residuos
- Estratexia temática sobre a prevención e a reciclaxe dos residuos
- Aplicación da lexislación sobre residuos
- Prevención e control integrados da contaminación
- Estatísticas de xestión de residuos
- Competitividade no sector da reciclaxe
- Vertida de residuos Incineración de residuos
- Vixilancia e control de traslados transfronteirizos de residuos

CONTAMINACIÓN ATMOSFÉRICA
Ademais da loita contra os gases de efecto invernadoiro responsables do cambio climático, un dos principais obxectivos do Dereito ambiental é a mellora da calidade do aire, cuxa contaminación provoca sobre todo problemas de saúde humana e agresións ao medio ambiente talles como a acidificación ou a eutrofización. Existe unha serie de regulamentación para a emisión dos contaminantes atmósfericos, segundo sean vehículos de motor, otros transportes,industria... Ademáis de estratexias de diminución das emisións e o fomento de vehículos limpos.

PROTECCIÓN E GESTIÓN DAS AUGAS
Os mares e os océanos cobren o 70 % da superficie do planeta e xeran case as tres cuartas partes do osíxeno que respiramos. No entanto, o home só pode utilizar directamente un 1 % da auga, e numerosas actividades humanas exercen unha gran presión sobre este recurso. A auga contaminada, independentemente da fonte da súa contaminación, volve dun modo ou outro á natureza, especialmente ao mar e ás capas freáticas, e pode danar a saúde humana e o medio ambiente. Unha das normas máis importantes neste ámbito é a Directiva marco da auga.

- Directiva marco relativa ao ámbito das augas
- Política de tarificación e uso sustentable dos recursos hídricos
- Avaliación e xestión das inundacións
- Escaseza de auga e seca na Unión Europea

PROTECCIÓN DA NATUREZA E DA BIODIVERSIDADE
O aumento da urbanización e das infraestruturas, a explotación excesiva dos recursos, as distintas clases de contaminación e a introdución de especies exóticas nos ecosistemas danan enormemente a biodiversidade. Desta forma, están en perigo en todo o continente europeo o 42 % dos mamíferos, o 15 % das aves e o 52 % dos peixes de auga doce.

Ademais, unhas mil especies vexetais están gravemente ameazadas ou a piques de extinguirse.

-Plan de acción en favor da biodiversidade
- Estratexia en favor da diversidade biolóxica: Estratexia
- Aplicación da estratexia: Plans de acción nos sectores da protección dos recursos naturais, da agricultura, da pesca e da cooperación ao desenvolvemento e da cooperación económica
- Convenio de Berna relativo á conservación da vida salvaxe e do medio natural
- Convenio de Río sobre a diversidade biolóxica

Existen outros plans e estratexias levadas a cabo para a xestión dos recursos naturais, a mellora da fauna e da flora, dos bosques e a utilización de organismos modificados xeneticamente.

PROTECCIÓN DO SOLO
O chan constitúe o soporte principal das actividades e vivendas humanas, pero se trata dun recurso limitado e fráxil: a erosión, a perda de materia orgánica, os corrementos de terras ou as contaminacións de distinto tipo son algúns dos problemas aos que tenta pór remedio a política ambiental europea.

- Estratexia temática para a protección do chan
- Cara a unha estratexia para a protección do adoito
- Prevención e control integrados da contaminación (Directiva IPPC)
-Avaliación das repercusións dos proxectos sobre o medio ambiente (Directiva EIA)


PRODUTOS QUÍMICOS
A actuación da Comunidade Europea no ámbito dos produtos químicos forma parte dun proceso permanente iniciado hai moito tempo. Así, a primeira Directiva relativa á clasificación, o envasado e a etiquetaxe das sustancias perigosas remonta a 1967. A normativa REACH (rexistro, avaliación e autorización de produtos químicos), adoptada a finais de 2006, establece un marco máis sólido encamiñado a garantir a libre circulación dos produtos químicos e a protección da saúde humana e o medio ambiente.
Existen unha serie de normas para o emprego de substancias e preparados perigosos, praguicidas, produtos biocidas e abonos. Así como un plan de control de riscs e outro de xestión de residuos.

PROTECCIÓN CIVIL
As sociedades modernas están cada vez máis expostas a riscos de todas clases, tanto naturais como tecnolóxicos, con repercusións ambientais importantes. Co fin de contribuír á prevención destes riscos e prepararse para a xestión das situacións de emerxencia que se derivan deles, a Unión Europea ha establecido un mecanismo de cooperación para as intervencións de axuda e creou programas de financiamento das actuacións en materia de protección civil.

- Mecanismo para as intervencións de axuda
- Programa de acción comunitario en favor da protección civil
- Financiamento das medidas de protección civil
- Alerta preventiva fronte a emerxencias
- Informe sobre a prevención fronte a posibles emerxencias

Así como protocolos para accidentes medioambientais (accidentes nos que estás implicadas substancias perigosas, efectos transfronteirizos dos accidentes industriais, contaminación marina, evaluación e xestión das inundacións..etc)


MOLESTIAS SONORAS
O ruído non só afecta á calidade de vida, senón tamén á saúde dos cidadáns a partir de determinados niveis de volume sonoro (a partir de 60 Ldn dB(A) segundo a Axencia Europea de Medio Ambiente). Ademais das medidas correctivas aplicables a algunhas fontes de ruído, a Unión Europea adoptou en 2002 unha Directiva que define unha formulación xeral no que respecta á xestión e a avaliación do ruído ambiental.

- Avaliación e xestión do ruído ambiental
- Loita contra o ruído: Libro Verde

Contrólase o ruído emitido por fontes específicas como poden ser os vehículos de motor, as máquinas ou os aeroportos.


MEDIO AMBIENTE: COOPERACIÓN CON TERCEIROS PAÍSES
Os danos infligidos aos chans, os mares, os ríos e a atmosfera non coñecen fronteiras, e os envites da protección do medio ambiente superan con moito as consideracións nacionais ou rexionais. A Unión Europea (UE) e os seus Estados membros practican unha política activa en favor do medio ambiente nos distintos procesos de ampliación da UE, nas relacións bilaterais con terceiros países ou grupos rexionais e nas negociacións e a adhesión a convenios internacionais.

Hai relacións bilaterais (con Rusia) ou relacións rexionais como A Estratexia ambiental para o mediterráneo, estratexia de cooperación Europa-Asia, Cooperación paneuropea trala ampliación, proceso multilateral "Medio Ambiente para Europa", sinergía do Mar Negro...

Tamén existen unha serie de convenios internacionais como o de Protocolo de Kioto ou outros como o convenio OSPAR, o CITES ou o convenio de Berna


Fuente: www.europa.eu
Por: Lara Fuentes Enjamio, Luis Muñiz López, Ángela Dopico Uzal, Andrea Vázquez Fernández.